Açılış Səhifəsi et

 Favorilərə əlavə et
Kəlam həyatın başlanğıcı və sonudur, Öyrənin beşikdən qəbrə qədər
Son xəbərlər
 
  • AzKOMA növbəti maarifləndirici layihəsini təqdim edir
  • “Azərbaycan qəhrəmanları. Virtual bələdçi” layihəsi davam edir
  • İslam ölkələri jurnalistləri bir arada
  • İslamın ailəyə və qadına verdiyi dəyər
  • Qurban ibadətinin fəlsəfəsi
  • İslamda elmə baxış
  • Konstitusiyada nə dəyişdirildi?
  • “Mədəni irsimiz rəqəmsal dünyada” layihəsinin balacalara yeni sürprizi
  • Heydər Əliyevin dini dəyərlər haqqında müdrik fikirləri
  • Heydər Əliyevin milli-mənəvi dəyərlər haqqında müdrik fikirləri
  • Multikultural subyektlərin məşğuliyyəti: iqtisadiyyat və turizm
  • Ailәvi turizm üçün sәrfәli mәkanı - Buynuz kəndi "Şirvan" İstirahət Mərkəzi
  • Dövlətçilik hissi və milli-mənəvi dəyərlər sistemi
  • "Bakı prosesi" və onun multikultural əhəmiyyəti
  • Azərbaycan qanunlarında milli məsələlər necə tənzimlənir?
  • Dövlət Komitəsi daha 5 dini icmaya maliyyə yardımı ayırdı
  • Qəbir ziyarəti Quranda qadağan edilibmi?
  • Əxlaq elə bir güzgüdür ki...
  • Bidəti necə tanıyaq?
  • "Yaxşılığa yaxşılıq" və "Tülkü və hacıleylək"
  • İctimai Birlik bələdiyyələri maarifləndirir
  • Mediada İnnovativ Təşəbbüslərə Dəstək İctimai Birliyi tədbir keçirdi
  • Deputatın oğlu ittihamlara cavab verdi: Yazılanlar böhtandır...
  • Bələdiyyələrin yaradılmasının obyektiv zəruriliyi
  • Bələdiyyə fəaliyyəti necə qiymətləndirilir?
  •  
     
     
    Kəlam jurnalı
     
     
     
    Bannerlərin mübadiləsi
     
    kod almaq:
    Axtarış: 

    Ailədə əxlaq əsas meyardır
    Ailə kiçik bir dövlətdir. Onu idarə etmək yüksək istedad tələb edir. Həzrəti Peyüəmbər (s) buyurmuşdur: “Sizin hamınız çobansınız (çoban misalındasınız) âÿ sürünü idarə etmək mə’suliyyətè daşıyırsınız”. Bu hədisdən belə məlum olur ki, ailə başçısı ailənin bütün ağırlıqlarını þç çiynində daşımalıdır.
    O, ailəsini ərsəyə yeòèðìÿê üçün bütün imkanlarından istifadə etməlè, onların ãèäàëàíìàñûíû, ən başlıcası èñÿ ailənin mə’nəviyyatını - əxlaq normalarını tə’min etməli âÿ gələcək övladlarını şəxsiyyət kimi yetişdirməlidir.  

    Hədislərin birində ailənin rifahı üçün edilən sə’ylər son dərəcə yüksək qiymətləndirilir və áóíäàí þòðö ən böyük savab  nəzərdə tutulub.
    Həzrəti Peyüəmbər (s) bóyórmóşdur: “Halal yollarla öz gündəlik ruzisini qazanan və ailəsinin rifahının yaxşılaşdırılmasına çalışan hər bir şəxsin muzdu, onun zəhməti qədərdir”.
    İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur: “Öz ailəsinin rifahı naminə çalışan şəxs Allah-Təala yolunda düşmənlərlə cihad edəndir”.
    Bu hədislər bir daha göstərir ki, kişilərin öz ailələrinin ehtiyaclarının ödənilməsi üçün etdikləri áöòöí sə’ylər, habelə onların həyat şəraitinin yaxşılaşdırılmasıíäàí þòðö åäèëÿí cÿùäëÿð həmişə Allah-Təala tərəfindən təqdir olunmuşdur. Müqəddəs İslam dini ailə naminə atılan bütün addımları təqdirəlayiq ùàë ùåñàá åäèð. Hətta, bu dəyərli məqsədə kömək edən hər bir şəxsin mükafatını şəhidlik dərəcəsinə qədər qaldıraraq qiymətləndirir.
    Þzünün və ailəsinin həyat şəraitinin yaxşılaşdırılmasına diqqət yetirməyən şəxslər Allahın və Onun Peyğəmbərinin (s) məhəbbətini ùå÷ çàìàí qazana bilməyəcək.
    Təsadüfi deyil ki, Həzrəti Peyğəmbərimiz (s): «Mən peyğəmbərliyə məbus oldum ki, əxlaqı insanlar üçün tamamlayam», deyə buyurmuşdur.
    Əimmələrimizin həyat tərzi, onların davranışları ailə üçün ən böyük məktəbdir. Buna misal olaraq Peyüəmbərin (s) əmisi oülu, birinci imamımız həzrəti Əli ibn Əbu Talibi (ə) və onun ailəsini íöìóíÿ göstərmək kifayətdir. Doğrudan da onların həyat tərzi, ailədə davranışı o qədər səmimi və mehriban olmuşdur  ki, dünyada buna bənzər ikinci bir ailəni təsəvvür etmək ÷ÿòèíäèð.
    Həyat yoldaşına mehribançılıq göstərmək ailədə əmin-amanlıã âÿ  rahatlıq yaratmaqla yanaşı onların Allah-Təalaya äàùà äà yaxınlaşmasına səbəb olur.
    Hədislərin birində  buyurulur: “Həyat yoldaşına mehriban olan ər Allah-Təalaya ən yaxın olandır”.
    Həzrəti Peyğəmbərimiz (s) buyurmuşdur: “Sizin içərinizdə ən yaxşı mö’min və kamil şəxs odur ki, gözəl əxlaqa malik olmaqla yanaşı, ailəsinə ãàðøû äà çox mehriban və səmimi olsun”.
    Ailədə səmimi və mehriban həyat tərzi övladların tə’lim və tərbiyəsinə äÿ ìöñáÿò òÿ’ñèð ýþñòÿðèð.
    Ùÿçðÿòi Peyğəmbər (s) buyurmuşdur: “Âar-dövlətli olub, həyat yoldaşı olmayan kişi və var-dövləti olub, əri olmayan qadın miskin və biçarədirëÿð”.
    Başqa bir hədisdə èñÿ onların ibadətlərinin naqis olması barədə  buyurulmuşdur.
    Peyğəmbərèìèç (s) ailə haqqında söhbət edərkən buyurmuşdur: “İslam dinində elə bir əməl yoxdur ki: Allahın yanında izdivac etməkdən (evlənməkdən)  əziz  və qiymətli olsun”.
    Saleh övlad haqqında isə Peyğəmbərimiz (s) buyurmuşdur: “Yaxşı və ləyaqətli uşaq insan üçün behişt güllərindən də ətirlidir”.
    Ñàëåùlər ùàããûíäà èñÿ ùikmət alimlərindən biri demişdir: “E’tiqadlı və təmiz mə’nəviyyatlı bir qadın yoxsul evə düşərsə, həmin evi və ailəni xoşbəxt edər”.
    Həzrət Əli (ə) buyurmuşdur: “Qadının cihadı îäóð ki, ərinə yaxşı arvadlıq etsin”.
    Peyğəmbər (s) buyurmuşdur: “Vəfat edən hər bir qadın kişinin razılığı ilə cənnətə daxil ola bilər”.
    Başqa bir hədisdə Peyğəmbər (s) buyurmuşdur: “Qadın o halda Allahın razılığını əldə edər ki, ərinin hüququnu yerinə yetirsin”.
    Ùå÷ øöáùÿñèç èíñàíûí ùÿéàò éîëäàøû ÿýÿð ñàëåùÿ îëàðñà ÿð ùå÷ çàìàí íàðàùàò îëìàç. Íÿ ãÿäÿð ÷ÿòèíëèê ÷ÿêñÿ áåëÿ þçöíö õîøáÿõò ùåñàá åäÿð. Həqiqətən də  kifayət qədər məhəbbət və səmimiyyət görən kişi ruhi xəstəliklər və əsəb gərginliyi ilə qarşılaşmaz.
    Tarixi faktlar sübut etmişdir ki, kişi qadının onu sevmədiyini duyarsa, o çàìàí qadından soyuyar, işdən və həyatdan bezər, müxtəlif xəstəliklərə düçar olar, evdən çıxıb gedərÿê avara həyat tərzi keçirÿð.
    Ãadın öz öëâi sevgisilə kişini özünə cəlb etìÿëèäèð. Åëÿ ùàëëàð îëóð ki, qadın ərini ürəkdən sevir, ëàêèí bunu izhar edə bilmir. Áó çàìàí ãàäûí þç ñåâýèñèíè ùå÷ îëìàñà sözlərində, hərəkətlərində, ÿìÿëëÿðèíäÿ göstərìÿëè və arada məhəbbət axını yaraòìàëûäûð.
    Kişinin öz həyat yoldaşına və yaõóä äà ÿðâàäûí ÿðèíÿ “mənim əzizim” deməsinin ùå÷ áèð ziyanı  éîõäóð.  Bəlkə də bu sözlər ùÿð èêè ñóáéåêòÿ hava-su kimi lazımdır .
    Təbii ki, bu sözlər məhəbbətè artırar, arada mehribançılıq yaradar âÿ àèëÿíèí òÿìÿëèíè äàùà äà ìþùêÿìëÿíäèðÿð.
    Həzrəti Peyğəmbər (s) buyurmuşdur: “Sizin ən yaxşı qadınlarınız o qadınlardır ki, eşq və məhəbbətə layiq olsunlar”.
    Yenə Həzrəti Peyğəmbər (s) buyurmuşdur: “Qadının vəzifələrindən biri də budur ki, ərini evin qapısı ağzında qarşılayıb, ona, - xoş gəldin, - desin”.
    Müqəddəslərimiz öz tövsiyələrində buyurmuşlar: «Əziz qadın, ərini həmişə salamla qarşıla, onunla danışanda həmişə ədəbli olmağa çalış, ona nəzakətlə müraciət et âÿ uşaqlarına da başa sal ki, atalarının hörmətini saxlasınlar. Ərin evə gələndə çalış onu gülərüz və təbəssümlə qarşılayasan. Belə etsən ailədə məhəbbət və səmimiyyət artar, ailə möhkəmlənər».
    Həzrəti Peyğəmbər (s) buyurmuşdur: “Qadın ərinin əmlakının qoruyucusu və əmanətçisidir,  onların qorunmasında  məs’uliyyət daşıyır”.
    Bə’zən ailədə rəhbərlik qadının üzərinə düşür. Görəsən, İslam bu məsələyə necə baxır?
     Qadının ailə başçısı olması üçün onun təbii xüsusiyyətləri araşdırılmalıdır. Qadın ailəyə başçılıq edə bilərmi? Qadınların bə’zi məsələlərdə müəyyən üstünlüklərə malik olmalarına baxmayaraq, onların əxlaqı və fiziki keyfiyyətlərinin araşdırılması göstərir ki, möstəsna hallarda qadınlar ailə başçısı ola bilərlər. Lakin qeyd etdiyim kimi onların özləri də ikinci bir şəxsin nəzarəti altında idarə olunmalıdır.
    Apardıüım müşahidələr və insan psixologiyasının tədqiqè məni qadınlar haqqında belə bir nəticəyə gəlìÿéÿ  sövq edið.
    Qadınlar həmişə başqa bir şəxsin nəzarəti altında işləməyi daha çox sevir və özlərinin nəyəsə ehtiyacı olduqlarını düşünürlər. Bütün bunlardan sonra belə bir nəticəyə gəlmək olar ki, qadınlar ÿêñÿð ùàëëàðäà hissiyyata, kişilər isə ağıla tabedirlər.
    İnsan beyènlərinin tədqiqatı ilə məşğul olan alimlər bu íÿòècÿéÿ gəlmişlər ki, qadın beyninin orta həddi 1200, kişi beyninin orta həddi isə təqribən 1361 qramà éàõûíäûð.  
    Ùeyvanlar üzərində aparılan tədqiqatlarda göstəriëèð ki, dişi heyvanlar həmişə öz cinslərindən olan erkək heyvanlara hörmətëÿ éàíàøûð, onların güc və qüvvəsindən zövq alırlar. Dişi heyvanlar rəqabət məsələsində onlara təslim olur, tabeçilik göstərirlər. Odur ki, onların münasibətləri ərlə arvad münasibətinə bənzəyir, ùÿòòà başqa bir erkək heyvana yaxınlıq edən dişi heyvan öz erkəêè tərəfindən cəzalandırılır.
    Bütün bunlar bir daha göstərir ki, ailənin rəhbəri və təminatçısı kişi îëìàëûäûð. ßgər kişi vəfat edəðñÿ, o zaman ailəyə ana və ya başqa bir qəyyum - vəsi rəhbərliyi öhdəsinə götürməlidir.
    Bu barədə Həzrəti Peyğəmbərimizèí (s) iki hədisèíè éàä åäÿê: "İşlərinin idarə edilməsini qadınlara həvalə edən şəxs əsla xoşbəxt olmaz". “Qadınlara tabe olmaq və onların ardınca getmək insana peşimançılıq gətirər”.
    Bütün bunlardan áåëÿ áèð nəticəyə gəlmək olar ki, qadınlar éàëíûç ərlərindən sonra ailədə başçı funksiyasını yerinə yetirə bilərlər. Yə’ni daha dəqiq desək, onlar ərlərindən sonra ikinci şəxsdirlər. 
    Bə’zən biz kişiëÿðdən daha ÷îõ bacarıqlı âÿ ağıllı qadınlarla rastlaşırıq. Ùÿòòà áåëÿ ùàëëàðäà äà Èslam qanunları àðâàäûí ər üzərində rəhbər olmasına yol vermir.
    İslam dininə görə, qadın ərindən icazəsiz evindən çıxıb bir yerə gedə bilməz. İmam Sadiqdən (ə) belə nəql olunur ki, Həzrəti Peyüəmbərin (s) dövröndə səhabələrindən biri səfərə gedərkən arvadına bir daha tapşırır ki, mən səfərdən qayıdana kimi evdən çıxıb bir yerə getmə!   
    Əri səfərdə olarkən həmin qadının atası xəstələnir. Arvad ərinin bu göstərişi barədə Peyğəmbərə (s) xəbər göndərir və ondan atasının yanına getməyə icazə istəyir. O zaman Peyğəmbər (s) buyurur: “Ərinə itaət et”. Bir müddətdən sonra qadının atası xəstəlikdən vəfat edir. Qadın atasının yas məclisində iştirak etmək üçün Peyüəmbərdən (s) icazə istəyir. Áó çàìàí Peyüəmbər (s) buyurur: “Evində otur və ərinin göstərişinə əməl et! Qadın elə də edir və atasının yas məclisinə getmir”.
    Həzrət İmam Sadiq (ə) buyurur: “O qadın atasının son anlarında belə onunla görüşə bilmədi, onun yas məclisində iştirak etmədi. Atasının dəfnindən sonra Peyqəmbər (s) həmin qadına belə bir xəbər çatdırdı. "Allah-Təala sənin öz ərinə itaət etdiyinə görə, atana mərhəmət edib cənnət baüları ilə ona mücdə verdi””.
    Bu hədisdən belə bir nəticə çıxır ki, qadınlar öz ərlərinə itaət etməli və heç vaxt İslam qaydalarını pozmamalıdırëàð.
    Həzrət İmam Mühəmməd Baqir (ə) buyurur: “Qadınların bir qismi ərlərinə qulaq añmadıqlarından və çox danışdıqlarından onlar dillərindən asılacaq, bir qismi isə ərlərinin icazəsi olmadan evdən çıxdıqlarına görə Ãèéàìÿò ýöíö ayaqlarından asılacaqëàð.”
    Peyğəmbər (s) bu barədə buyurmuşdur: “Əgər qadın ərinin hüquqlarını lazımınca qorumazsa, deməli, Allaha e’tiqad etmir”.
    Ïåéüÿìáÿð (ñ) áaşqa bir hədisdə buyurmuşdur: “Əgər Allah-Təaladan qeyrisinə səcdə etmək mümkün olsaydı, mən qadınların ərləri qarşısında səcdə etmələrini əmr edərdim”.
    Başqa bir hədisdə Həzrəti Peyğəmbər (s) buyurmuşdur: “Fatimə öz mövqeyi, və mə’rifətinə görə elə bir misilsiz qadındır ki, Əli (s) olmasaydı onun tayı-bərabəri olmazdı”. (Ona münasib bir ər tapılmazdı).
    Həzrət İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur: “Atam Həzrət Əli (ə) peyğəmbərin (s) tapşırığı üzrə işləri anam Zəhra (ə) ilə bölüşdürmüşdü. Belə ki, Həzrət Əli (ə) çöldəki işləri yerinə yetirər, anam  Zəhra (ə) isə ev işləriíè görər, uşaqların tə’lim-tərbiyəsilə məşqul olardı”.
    Ümumiyyətlə, bütün bunlardan bir daha mə’lum olur ki, Fatimə (ə) ərinin evində daim zəhmət çəkmiş və bununla da qadınların öz ərlərinin evlərində çalışmalarını zəruri ùàë hesab etmişdir.
    Həzrət Əli (ə) buyurmuşdur: “Ərinin evində yeddi gün ailə çətinliklərinə dözən hər bir qadının üzünə cəhənnəmin bütün qapıları bağlanacaq və cənnətin qapıları açılacaqdır. Bu zaman qadın hansı qapıdan daxil olmaq istəsə ixtiyar sahibidir”.
    Həzrəti Peyğəmbər (s) buyurmuşdur: “Allah-Təala ərinə güzəştə getməyən, ərini ağır xərclərə salan qadınların bu kimi şeytanè əməllərindən tövbə edib əl çəkməyincə, onların ibadətlərini qəbul etməyəcək”.
    Müqəddəñ İslam dini bu insani vəzifənin əhəmiyyəti barədə mə’lumat verərək valideynlərə ehtiram göstərilməsi haqqında möəyyən göstərişlər vermişdir. İslam dini valideynlərə ehtiram göstərilməsini müqəddəs vəzifə kimi təqdir edərək, ona böyük əhəmiyyət vermişdir. Qur’ani-məciddə səkkiz dəfə, yə’ni “Bəqərə” surəsinin 83-cü ayəsində, “Ən’am” surəsinin 151-ci ayəsində, “İsra” surəsinin 23-24-cü ayələrində, “Loğman” surəsinin 14-cü ayəsində, “Məryəm” surəsinin 14 və 32-ci ayəsində və “Əhqaf” surəsinin 15-ci ayəsində Allah-Təalaya e’tiqaddan sonra validyenlərə ehtiram bəslənilməsi məsələsi irəli sürülmüşdür. İslam valideyn hüqüqlarından söhbət açarkən Qur’ani-Kərimə isòènad edərək buyurur: “Rəbbin yalnız ona ibadət etməyi və valideynlərə yaxşılıq etməyi (onlara yaxşı baxıb gözəl davranmağı) buyurmuødur. Əgər onların biri və ya hər ikisi sənin yanında (yaşayıb) qocalığın ən düşkün çağına yetərsə, onlara: “Uf!”-belə demə, üstlərinə qışqırıb acı söz sþyləmə. Onlarla xoş danış! Onların hər ikisinè mərhəmət qanadının altına alıb: “Ey Rəbbim! Onlar məni körpəliyimdən (nəvazişlə) tərbiyə edib bəslədikləri kimi, Sən də onlara rəhm et!”-de”. (“İsra” surəsi, 23-24-cü ayələr)
    Bir qayda olaraq, insanlar digər şəxslərin fəaliyyətləri və ya xidmətləri müqabilində onlara öz təşəkkür və minnətdarlığını bildirirlər. Bu sözsüz ki, hər bir sağlam, ədəbli və nəzakətli insanın hissiyatı ilə bağlıdır.   
    Ýörkəmli alim mərhum Əllamə Təbatəbai buyurmuşdur: “Valideynə itaət etmək və onlara yaxşı münasibət göstərmək Allaha e’tiqaddan sonra ən vacib işdir. Onların hüquqlarına laqeydlik göstərmək isə, ən böyük günahlardandır”. (“Təfsir-Əl-mizan”, 13-cü cild, səh. 83).
    Beləliklə, biz bir daha görürük ki, övladların müsbət və sağlam hərəkətləri axirət mükafatına layiq olmaqla və validyenlərin minnətdarlığını qazanmaqla yanaşı, başqa şəxslərdə də ata və analıq vəzifələrinin yerinə yetirilməsi hislərini yaşadır. Buna görə də, xüsusilə gənc nəsil və cəmiyyətin bütün övladları öz ata və analarına layiqincə ehtiram göstərməyə çalışmalıdırëàð. Odur ki, bu məsələ ilə bağlı müəyyən hədisləri sizə çatdırmaq yerinə düşər.
    Peyğəmbər (s) buyurmuşdur: “Ata və anasının çöhrəsinə xüsusi məhəbbətlə baxan  xeyirxah övladın hər bir baxışına Allah-Təala bir həcc ziyarəti müqabilində mərhəmət edəcəkdir”. (“Bihar...”, 72-ci cild, səh. 80).
    Peyğəmbərin (s) yaxın adamları bunu eşitcək soruşdular: «Ey Peyğəmbər (s) əgər bir nəfər gün ərzində valideynlərinin üzünə bu qayda ilə yüz dəfə baxarsa, yenə də bu mükafat ona aid ediləcəkdir»? Həzrət Peyğəmbər (s) onlara cavab olaraq bildirdi: “Bəli, Allah-Təala bundan da böyük və ucadır”.
    Mənsur ibn Hazim Həzrət İmam Sadiqdən soruşur: “Ey böyük rəhbərimiz, ən yaxşı əməl nədir”?
    Həzrət İmam Sadiq (ə) cavabında buyurur: “Üç şeydən ibarətdir: birincisi, vaxtında namaz qılmaq, ikincisi, ata və ana ilə yaxşı rəftar etmək və üçüncüsü, Allah-Təalanın razılığı üçün onun düşmənləri ilə mübarizə aparmaq”. (“Vasail-üş-şiə, 15-ci cild, səh. 205”).
    Altıncı İmam bildirir ki, bir gün bir kişi Peyğəmbərin (s) yanına gəldi və dedi: “Ey Peyğəmbər (s) mən bütün varlıüımla Allah-Təaëa yolunda cihada hazıram”. Peyğəmbər (s) buyurdu: “Allah-Təala yolunda onun düşmənləri ilə cihad et, əgər şəhidlik şərbətini dadmalı olsan, sənin mükafatını Allah-Təala verəcək, sən onun yanında canlı qalacaq və onun ne’mətlərindən istifadə edəcəksən. Və əkər sən bu döyüşdən sağ-salamat qayıtsan, bütün günahların bağışlanılacaq, ñanki yenidən anadan doğulacaqsan”. Bu zaman həmin gənc soruşdu: “Ey Peyğəmbər (s) ancaq mənim valideynlərim qocadır, onlar mənsiz çox narahat olacaqlar, bəs belə olan ùàëäà mən nə etməliyəm?” Peyğəmbər (s) buyurdu: “Öz valideynlərinin yanında qal, onlarla birgə yaşa, Allah-Təalaya and olsun ki, bir gün ata, ana xidmətində durmaq Allah yolunda dinin düşmənləri ilə bir il mübarizə etməkdən daha yaxşı və üstündür”. (“Üsuli-Kafi”, 2-ci cild, səh.16).
    Göründüyü kimi, bu hədislər valideynlərə ehtiram edilməsinin və onların qulluğunda durmağın nə dərəcədə şərəfli bir iş olduğunu göstərir. Hətta rəvayətdə bildirilir ki, valideynə xidmət etmək insanın ömrünü artırar. İslam dinində ata və anaya yaxşılıq edilməsi ən müqəddəs, ən uca bir əməl kimi qəbul edilir və onun mükafatı Allah-Təala evini ziyarət etməkdən, din yolunda mübarizə aparmaqdan daha mühüm və zəruridir.
    İmam Musa Kazım (ə) buyurur: “Bir şəxs Peéğəmbərin (s) yanına gəldi və ondan valideynlərin hüququ və övladların vəzifələri barədə soruşanda, Peyğəmbər cavabında bildirdi: “Əvvəla valideynləri adları ilə çağırmayın, onlardan qabaqda oturmayın və onlardan irəli getməyin. Bir sözlə elə işlər görün ki, adamlar onlara nalayiq sözlər deməsin və onları pis insanlar kimi yad etməsinlər”” (“Rövzətul-müttəqin”. 9-cu cild, səh. 419.)
    İmam Əli (ə) bu hədislə arvadların qörurunu, təkəbbürünü aradan qaldırır və onların diqqətini ilahi bir ne’mətə tərəf yönəldərək buyurur: “Qüdrətli və güclü cavanlar dərk etməlidirlər ki, onlar özbaşına olaraq yerdən çıxmamışlar. Əksinə, onlar analarının canının şirəsi ilə böyümüşlər. Belə ki, həm hamiləlik dövründə, həm uşaqlıq çağlarında, həm də ondan sonraki dövrlərdə uşaqlar öz analarının himayəsi altında olmuş və analar onların böyüyüb inkişaf etməsi üçün bütün  qövvələrini  sərf etmişlər. Atalar da gündəlik çətinliklərə tab gətirərək, övladlarının həyatının bütün problemlərini öz öhdələrinə götürərək, böyük bir məsuliyyət daşıyır və övladlarının xoşbəxt olması üçün bütün lazımi şəraiti yaratmağa cəhd göstərirlər”.
    Əziz oxucuların nəzərini bir hadisəyə cəlb etmək istəyirÿì: “Bir kişi anasını çiyninə àëûá, isti havada, tər tökə-tökə Kəbəni təvaf edirdi. Bu zaman Peyğəmbəri (s) görüb dedi: ”Ey Peyğəmbər (s) bu əməlimlə anamın haqqını verə bilmişəmmi”? Peyğəmbər (s) buyurdu: ”Xeyr, bütün bunlar hətta onun hamilə vaxtı çəkdiyi əziyyətlərin birinin də əvəzi deyil”.
    Bəli, əgər insan düzgün düşünöá äÿðk åòñÿ, qüruru âÿ təkəbbürü bir kənara qoysa, habelə özünün körpəlik çağlarını yada sala bilsə, o zaman ata və anasının çəkdiyi əzab-əziyyətləri yaddan çıxarmaz. Belə olan təqdirdə övlad valideynlərin hüququnu pozmaz, onların qəlbini qırmaz, ata və anasının mehribançılığını, xeyirxahlığını unutmaz, hər bir şəraitdə valideynlərin göstərişlərini sözsüz yerinə yetirər.
    Həzrət Əmir-ßl-Ìöminin Əli (ə) buyurmuşdur: ”Günahlar işlətdiyiniz və Allah-Təalaya itaətsizlik göstərdiyiíèç hallardan başqa, digər vaxtlarda valideynlərinizin davamçısı olun”. (“Íəhcül-bəlağə”. Səh.1274).
    Həzrət belə bir yığcam cümlədə bildirir ki, övladlar öz valideynlərinə itaət etməli və onların göstərişlərini yerinə yetirməlidirlər.
    Peyğəmbər (s) buyurmuşdur: ”Valideynlərin övladları tərəfindən şadlanması, Allah-Təalanın sevincinə, kədərlənməsi isə  Allah-Təalanın qəzəbinə səbəb olar. Yəni əgər hər hansı bir şəxs valideynlərin razılığını qazanarsa, deməli, Allah-Təala da ondan razı olacaqdır”.
    Əlbəttə, ailədə əxlaq mövzusu böyük bir kitabın söhbətlərindən də genişdir. Lakin bu məqalədə bununla kifayətlənərək valideyn və övlad münasibətlərinə etdiyimiz kiçik səyahətlə kifayətlənib söhbətimizi yekunlaşdırırıq.

         . Liveinternet FaceBook livejournal.com Twitter
    Baxılıb: 1084
    +  -  Çap 

    08.05.14
    Təcnislər
    08.05.14
    Müstəzadlar
    08.05.14
    Saqinamə
    Rubrikalar
     
    Jurnalın qurucusu
     

     
    Alim öldü - aləm öldü
     
     
    Yubiley
     
     
    Nəşrlərimiz
     
     
    Torpaqlarımızı qaytaraq..
     
     
     
     
    Axtarış
     

    Jurnalın arxivi
     
    2025
    Yanvar(0)
    Fevral(0)
    Mart(0)
    Aprel(0)
    May(0)
    İyun(0)
    İyul(0)
    Avqust(0)
    Sentyabr(0)
    Oktyabr(0)
    Noyabr(0)
    Dekabr(0)
    Arxiv
     
    İyul.2025
    .......
     123456
    78910111213
    14151617181920
    21222324252627
    28293031